Ηλιακή ενέργεια: Η παγκόσμια νέα κανονικότητα στην παραγωγή ενέργειας

07/10/2021 0 από Άρδην Δυτικής Ελλάδας

Η ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές επεκτάθηκε με ταχύτατους ρυθμούς τις τελευταίες δύο δεκαετίες, με τεράστιες προσθήκες ενεργειακής ηλιακής και αιολικής ισχύος, σε βαθμό που αυτές οι μορφές παραγωγής ενέργειας να μετατρέπονται στη «νέα κανονικότητα» παγκόσμια.

Η πραγματικότητα αυτή βρίσκει τη χώρα μας, δυστυχώς, στην τραγική θέση του ουραγού στις παγκόσμιες εξελίξεις. Και ενώ το ζήτημα απεξάρτησης από τις παραδοσιακές μορφές παραγωγής ενέργειας (λιγνίτης, πετρέλαιο) μπαίνει επιτακτικά από την ΕΕ για τις χώρες της Ευρώπης, ωστόσο, η Ελλάδα βρίσκεται εγκλωβισμένη σε επιλογές εξάρτησης, χωρίς ενεργειακή πολιτική και σχεδιασμό, τοποθετώντας με άναρχο και πρόχειρο τρόπο τεράστιες ανεμογεννήτριες που αγοράζει από ξένες εταιρείες, ακολουθώντας την πολιτική του κατ’ επείγοντος, προκειμένου να αποφύγει τις ρήτρες και τις συνέπειες που θα επακολουθήσουν αν δεν προσαρμόσει, στα νέα οικολογικά πρότυπα, τον τομέα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Δυστυχώς, όπως και στα περισσότερα πράγματα, η ανυπαρξία τεχνολογικής έρευνας στα νέα συστήματα παραγωγής ενέργειας, η επακολουθούμενη αδυναμία δημιουργίας αντίστοιχων μονάδων παραγωγής τέτοιων συστημάτων και η έλλειψη παντελούς τεχνογνωσίας καθιστούν για μια ακόμα φορά τη χώρα μας ενεργειακά εξαρτημένη τόσο από τις ξένες εταιρείες αλλά και πηγές ενέργειας όπως το φυσικό αέριο. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, την αναγκάζουν, στην παραχώρηση και εκμετάλλευση ελληνικών ενεργειακών πόρων σε ξένες εταιρείες δημιουργώντας, συνεπαγωγικά, γεωπολιτικά προβλήματα.

Σε μια εποχή που λόγω της οικονομικής παγκόσμιας ύφεσης, των γεωπολιτικών προκλήσεων στην περιοχή μας, αλλά και της κρίσης της πανδημίας, η μέχρι τώρα μορφή της “κατακερματισμένης” (μονάδες παραγωγής ενός προϊόντος, εφοδιαστικές αλυσίδες) παγκοσμιοποίησης τίθεται σε αμφισβήτηση, ενώ παράλληλα εμφανίζεται, παγκόσμια, η τάση “επανεδαφικοποίησης” πρωτογενών παραγωγικών τομέων (υγείας, ενέργειας, ψηφιακής τεχνολογίας), η Ελλάδα οφείλει να επαναπροσδιορίσει τη θέση της στην αναδιαμορφούμενη γεωπολιτική σκακιέρα αλλά και τους στρατηγικούς μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους σχεδιασμούς της.

Ο τομέας της ενέργειας είναι πρωταρχικός για την επονομαζόμενη παραγωγική αναδιάρθρωση της χώρας μας. Οι πρωτοβουλίες που θα παρθούν οφείλουν να είναι καλοσχεδιασμένες με στρατηγικό στόχο βάθους και να διαθέτουν τα βασικά χαρακτηριστικά:

Στρατηγική επένδυσης στην έρευνα και την ενίσχυσή της τόσο στα ελληνικά πανεπιστήμια αλλά και στον ιδιωτικό τομέα, σε συστήματα ηλιακής ενέργειας, νέας τεχνολογίας ηλεκτρικών μπαταριών, έξυπνων φωτοβολταϊκών κλπ.
Οικονομικά κίνητρα σε όλους τους οικιακούς χρήστες για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων παραγωγής ενέργειας. Επένδυση, το κόστος της οποίας μπορεί να αποσβεστεί, σε καθορισμένο χρονικό διάστημα, από την ενεργειακή συμβολή ηλεκτρικής ισχύος του οικιακού χρήστη προς το κράτος
Κίνητρα συνεργασίας και επένδυσης ξένων εταιρειών παραγωγής νέων συστημάτων “καθαρής” ενέργειας με ρήτρα μεταφοράς τεχνογνωσίας και εκπαίδευσης-κατάρτισης Ελλήνων τεχνικών
Ενίσχυση της τεχνικής κατάρτισης και εκπαίδευσης (ΙΕΚ-ΕΠΑΛ) ενσωματώνοντας εκπαιδευτικά προγράμματα σπουδών και ειδικότητες τεχνιτών στις νέες τεχνολογίες “καθαρής” ενέργειας και ενισχύοντας το ρόλο του τεχνικού μεσαίας κατάρτισης στη χώρα μας

Το κείμενο που ακολουθεί αποτυπώνει τα συμπεράσματα της έκθεσης της ΙΕΑ* (Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας) με τίτλο:

“Ενημέρωση αγοράς ανανεώσιμης ενέργειας – Προοπτικές για το 2021 και το 2022“.

Την πλήρη αναφορά του ΔΟΕ (ΙΕΑ) μπορείτε να την κατεβάσετε παρακάτω

Πηγή: https://www.iea.org/

Έκθεση ΙΕΑ(ΔΟΕ)

* Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας ( IEA ; Γαλλικά: Agence internationale de l’énergie ) είναι ένας αυτόνομος διακυβερνητικός οργανισμός με έδρα το Παρίσι, ο οποίος ιδρύθηκε στο πλαίσιο του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) το 1974 μετά την πετρελαϊκή κρίση του 1973. Ο ΔΟΕ ήταν αρχικά αφιερωμένος στην αντιμετώπιση φυσικών προβλημάτων εφοδιασμού πετρελαίου , καθώς λειτουργούσε και ως πηγή πληροφοριών για στατιστικά στοιχεία σχετικά με τη διεθνή αγορά πετρελαίου αλλά και άλλους ενεργειακούς τομείς . Είναι πιο γνωστός για τη δημοσίευση του ετήσιου World Energy Outlook

Αρδηνίστας

Γραφήματα Πηγή: https://www.iea.org/

Πηγή Γραφημάτων από την έκθεση της ΙΕΑ(ΔΟΕ): https://www.iea.org/

Οι ανανεώσιμες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας, όπως η αιολική και η ηλιακή, αυξήθηκαν με ταχύτατο ρυθμό σε δύο δεκαετίες μέχρι το 2020 και αναμένεται να επεκταθούν τα επόμενα χρόνια με πολύ ταχύτερο ρυθμό από ό, τι πριν από την πανδημία, σύμφωνα με νέα έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας. Η ανάπτυξη στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες θα είναι ακόμη πιο έντονη από ό, τι είχε προβλεφθεί προηγουμένως, αντισταθμίζοντας τη μεταβατική επιβράδυνση της Κίνας μετά από την εξαιρετική ανάπτυξη του 2020.

Σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση της IEA για την αγορά , η προστιθέμενη ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές το 2020 αυξήθηκε κατά 45% φτάνοντας στα 280 gigawatts (GW), η μεγαλύτερη ετήσια αύξηση που παρατηρείται από το 1999. Αυτή η επιπλέον ισχύς ισούται με το σύνολο της εγκατεστημένης ισχύος της ASEAN, ομάδα των 10 δυναμικών οικονομιών της Νοτιοανατολικής Ασίας.

Η αύξηση το 2020 αναμένεται να γίνει η «νέα κανονικότητα», με περίπου 270 GW ανανεώσιμης χωρητικότητας να προστεθεί φυσικά το 2021 και σχεδόν 280 GW το 2022, παρά την επιβράδυνση της παραγωγικής ισχύος της Κίνας μετά από ένα εξαιρετικό επίπεδο βελτίωσης προστιθέμενης ισχύος πέρυσι. Αυτές οι προβλέψεις έχουν αναθεωρηθεί προς τα πάνω κατά περισσότερο από 25% από τις προηγούμενες εκτιμήσεις του ΔΟΕ τον Νοέμβριο, καθώς κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο δημοπράτησαν επίπεδα ρεκόρ ανανεώσιμης χωρητικότητας και εταιρείες υπέγραψαν συμφωνίες αγοράς ενέργειας σε επίπεδο ρεκόρ, ακόμη και όταν η πανδημία διέδωσε μακροοικονομικές αβεβαιότητες και ζήτηση.

Η μετάβαση της παραγωγής ενέργειας σε ανανεώσιμες πηγές αποτελεί βασικό πυλώνα των παγκόσμιων προσπαθειών για την επίτευξη απεξάρτησης από τον άνθρακα, αλλά και τη μείωση εκπομπών CO2, η οποία αναμένεται να αυξηθεί φέτος λόγω της παράλληλης αύξησης της χρήσης άνθρακα, υπογραμμίζοντας τις σημαντικές αλλαγές πολιτικής και επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια που απαιτούνται για την επίτευξη των κλιματικών στόχων.

«Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια μας δίνουν περισσότερους λόγους να είμαστε αισιόδοξοι για τους κλιματικούς μας στόχους καθώς σπάζουν το ένα ρεκόρ μετά από το άλλο. Πέρυσι, η αύξηση της ανανεώσιμης ικανότητας αντιπροσώπευε το 90% της συνολικής επέκτασης του παγκόσμιου τομέα ενέργειας», δήλωσε ο Fatih Birol, Εκτελεστικός Διευθυντής του ΔΟΕ. «Οι κυβερνήσεις πρέπει να αξιοποιήσουν αυτήν την πολλά υποσχόμενη δυναμική μέσω πολιτικών που ενθαρρύνουν τις μεγαλύτερες επενδύσεις σε ηλιακή και αιολική ενέργεια, στην πρόσθετη υποδομή δικτύου που θα απαιτήσουν, και σε άλλες βασικές ανανεώσιμες τεχνολογίες όπως η υδροηλεκτρική ενέργεια, η βιοενέργεια και η γεωθερμία. Η μαζική επέκταση της καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας είναι απαραίτητη για να δοθεί στον κόσμο η ευκαιρία να επιτύχει τους “καθαρούς” μηδενικούς στόχους του.”

Οι παγκόσμιες προσθήκες αιολικής ενέργειας σχεδόν διπλασιάστηκαν πέρυσι στα 114 GW. Αυτή η ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί λίγο το 2021 και το 2022, αλλά οι αυξήσεις θα εξακολουθούν να είναι 50% μεγαλύτερες από τη μέση επέκταση κατά την περίοδο 2017-19.

Οι ηλιακές φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις θα συνεχίσουν να σπάζουν νέα ρεκόρ, με ετήσιες προσθήκες να φτάνουν τα 160 GW έως το 2022. Αυτό αποτελεί, σχεδόν, ποσοστό 50% υψηλότερο από το επίπεδο που επιτεύχθηκε το 2019 πριν από την πανδημία, επιβεβαιώνοντας τη θέση της ηλιακής ως του «νέου ηγέτη» στις παγκόσμιες αγορές ηλεκτρικής ενέργειας.

Η Κίνα βρίσκεται στο επίκεντρο της παγκόσμιας ζήτησης και προσφοράς ανανεώσιμων πηγών, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 40% της παγκόσμιας αύξησης της ανανεώσιμης ικανότητας για αρκετά χρόνια. Το 2020, το μερίδιο της Κίνας αυξήθηκε στο 50% για πρώτη φορά λόγω της βιασύνης να ολοκληρώσει τα έργα πριν εκπνεύσουν οι κρατικές επιδοτήσεις που είχαν προβλεφθεί.

Το 2021-22, η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Κίνα αναμένεται να σταθεροποιηθεί σε επίπεδα που είναι κάτω από το ρεκόρ του 2020, αλλά εξακολουθούν να υπερβαίνουν το 50% πάνω από εκείνο που ήταν κατά την περίοδο 2017-19. Οποιαδήποτε επιβράδυνση στην Κίνα τα επόμενα χρόνια θα αντισταθμιστεί από την ισχυρή ανάπτυξη στην Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ινδία και τη Λατινική Αμερική, όπου η κυβερνητική υποστήριξη και η πτώση των τιμών των ηλιακών φωτοβολταϊκών και αιολικών συνεχίζουν να κάνουν τέτοιες εφαρμογές ακόμα πιο συμφέρουσες.

Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος κατασκευαστής ηλιακών συλλεκτών και ανεμογεννητριών, καθώς και ο μεγαλύτερος προμηθευτής πρώτων υλών όπως πυρίτιο, γυαλί, χάλυβας, χαλκός και υλικά σπάνιων γαιών που απαιτούνται για την κατασκευή τους. Οι περιορισμοί της εφοδιαστικής αλυσίδας, συμπεριλαμβανομένης της πυρκαγιάς σε ένα κινεζικό εργοστάσιο πυριτίου πέρυσι, αύξησαν πρόσφατα τις τιμές των φωτοβολταϊκών μονάδων, επισημαίνοντας τις πιθανές ευπάθειες του τομέα μακροπρόθεσμα.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η αύξηση της ανανεώσιμης ικανότητας για φέτος καθώς και για την επόμενη χρονιά βασίζεται κυρίως στην επέκταση των ομοσπονδιακών φορολογικών πιστώσεων. Η πρόβλεψη δεν λαμβάνει υπόψη τους νέους στόχους μείωσης των εκπομπών CO2, της κυβέρνησης των ΗΠΑ ή το κόστος υποδομής. Εάν θεσπιστεί, το νομοσχέδιο θα οδηγήσει σε πολύ μεγαλύτερη επιτάχυνση στην ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών μετά το 2022.

Οι προσθήκες δυναμικότητας της Ινδίας μειώθηκαν κατά σχεδόν 50% πέρυσι σε σύγκριση με το 2019. Ωστόσο, η ανάπτυξη αναμένεται να ανακάμψει και η ανανεώσιμη επέκταση αναμένεται να δημιουργήσει νέα ρεκόρ έως το 2022, λόγω της ανάθεσης καθυστερημένων έργων. Ωστόσο, η παρούσα κατάσταση αύξησης των κρουσμάτων Covid ‑ 19 στην Ινδία έχει δημιουργήσει βραχυπρόθεσμη αβεβαιότητα για το τρέχον έτος.

Η παραγωγή βιοκαυσίμων στον τομέα των μεταφορών μειώθηκε κατά 8% παγκοσμίως το 2020, καθώς η πανδημία περιορίζει τα ταξίδια. Η παραγωγή αναμένεται να ανακάμψει φέτος στους όγκους του 2019 και να επεκταθεί ακόμη 7% το 2022 καθώς η παραγωγή βιοντίζελ και υδρογονοκατεργασμένου φυτικού ελαίου (HVO) αυξάνεται παγκοσμίως και η αιθανόλη επεκτείνεται στην Ινδία.

Ωστόσο, οι συνεχιζόμενες επιπτώσεις της κρίσης του Covid-19 στη ζήτηση, καθώς και ο ανταγωνισμός τιμών για ζαχαροκάλαμο από παραγωγούς γλυκαντικών στη Βραζιλία, συνεχίζουν να διατηρούν την παραγωγή αιθανόλης τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στη Βραζιλία κάτω από τα επίπεδα του 2019. Ταυτόχρονα, η παγκόσμια παραγωγική ικανότητα HVO αναμένεται να διπλασιαστεί τα επόμενα δύο χρόνια, επεκτείνοντας σημαντικά την ικανότητα παραγωγής βιοκαυσίμων από απόβλητα και υπολείμματα πρώτων υλών.