ΚΑΤΑΔΥΣΗ (ΣΤΟ ΒΑΘΥ ΓΑΛΑΖΙΟ) 2017

ΜΙΑ ΘΑΜΜΕΝΗ -ΛΟΓΩ ΑΝΤΙ-ΤΖΙΧΑΝΤΙΣΜΟΥ- ΠΡΟΣΦΑΤΗ ΤΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΒΙΜ ΒΕΝΤΕΡΣ

Ο Βιμ Βέντερς τυχαίνει να είναι από τους ελάχιστους  Γερμανούς που συμπαθούν οι σύγχρονοι μορφωμένοι Έλληνες, μαζί με τους μεγάλους συνθέτες και φιλοσόφους του παρελθόντος. Ίσως από τους μοναδικούς εξ όσων βρίσκονται εν ζωή. Αγαπημένος των ρομαντικών Ελλήνων  κινηματογραφόφιλων εδώ και δεκαετίες, από τότε που κυκλοφόρησαν  τη δεκαετία του ’80 το Παρίσι Τέξας και τα Φτερά του Έρωτα, ο Βιμ Βέντερς πάντα συνδύαζε τον έρωτα, την ψυχανάλυση και την πολιτική θεώρηση των πραγμάτων.  Κήρυκας κατά  της  αλλοτρίωσης που επέφεραν και  επιφέρουν ο διχασμός της Ευρώπης παλιότερα και έκτοτε η παγκοσμιοποίηση,  οι σύγχρονες  τεχνολογίες και πόλεις, όπως και η διάλυση της οικογένειας και της κοινότητας ο Βέντερς  αναδείχτηκε μέσα από τις ταινίες του ως  υπερασπιστής  των παραδοσιακών ταυτοτήτων, ακόμα και των εθνικών, της αλληλεγγύης, και  της προστασίας του περιβάλλοντος. Δεν απαριθμώ ταινίες, αλλά όσοι έχουν παρακολουθήσει αρκετές το αντιλαμβάνονται.  Ίσως το γεγονός ότι δεν μένει μόνο στη μικρή εικόνα των ατόμων και έχει προχωρήσει στη μεγάλη εικόνα εθνών, λαών,  και ευθύνης έναντι του περιβάλλοντος, εμμένοντας στις παραδοσιακές ταυτότητες των ανθρώπων και περιφρονώντας τις επίπλαστες σύγχρονες (αμφισβητήσεις φύλου, καταναλωτισμός κ.λ.π)  να εξηγεί γιατί τον θάβουν  και θέλουν να τον εξαφανίσουν πλέον οι αποδομητές τεχνοκριτικοί

Ιδιαίτερο τεχνοκριτικό «θάψιμο»  έπεσε έναντι της ταινίας Submergence  που κυκλοφόρησε στη Δύση το 2017 και στην Ελλάδα το 2018, στην καλύτερη περίπτωση, όπου δεν υπήρχε ουσιαστικό θάψιμο, απόκρυψη..  Αποδόθηκε ο τίτλος ως « Στο Βαθύ Γαλάζιο», αλλά πιο εύστοχο θα ήταν να λέμε την ταινία «Κατάδυση» έτσι όπως ονομάστηκε στην αγγλική και σε άλλες γλώσσες.

 Διότι η ταινία σε κατάδυση αναφέρεται.  Σε μία θυσιαστική κατάδυση σε αξίες περιφρονημένες, όπως της αφανούς επιστημονικής έρευνας,  στο βάθος του ωκεανού στην εξερεύνηση της χημικής παραγωγής οξυγόνου άνευ φωτοσύνθεσης από μικροο-οργανισμούς  όσων αφορά την γυναίκα πρωταγωνίστρια  αλλά επίσης ηρωικά και αφανώς, στην επικίνδυνη  κατάδυση, ενός μυστικού πράκτορα σε μία προσπάθεια εξιχνίασης των διασυνδέσεων Τζιχαντιστών στα βάθη στη μαύρης Αφρικής για να αντιμετωπιστεί η ακατάσχετη βία του Ιερού Πολέμου, που θίγει ασταμάτητα τη Δύση την τελευταία εικοσαετία.

Έτσι ο Βέντερς αναδεικνύει  πόσο τραγικά μαθαίνουν οι φιλελεύθεροι Δυτικοί κάτι  που ο Ελληνισμός γνωρίζει εδώ και πολλούς αιώνες:  ότι το ριζοσπαστικό Ισλάμ θέλει να υποτάξει  και τον πολιτισμό και την ελευθερία, με εξισλαμισμό, βασανιστήρια, λιθοβολισμούς, βομβαρδισμούς αμάχων και πολλών άλλων μορφών δολοφονίες.

Εν συντομία το σενάριο που στηρίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα  Submergence  του Σκοτσέζου  J.M. Ledgard (στην αγγλική από τις  εκδόσεις Coffee House, 2013, δεν έχει εκδοθεί ακόμα στα ελληνικά) αναφέρεται σε δύο σύγχρονους ήρωες.

Την «οικολόγο» νεαρή καθηγήτρια Βιομαθηματικών  Ντανιέλ Φάιντερς, γνωστή ως Ντάνυ, που έχει βυθιστεί στην έρευνα των μικρο-οργανισμών που παράγουν οξυγόνο στα βάθη των ωκεανών  πριν κυριολεκτικά βυθιστεί στα άφωτα βάθη σε ειδικό υποβρύχιο, και τον Σκοτσέζο Τζέημς Μορ που πέφτει θύμα απαγωγής από τζιχαντιστές, σε μία αποστολή συνδυασμού της εξασφάλισης πόσιμου νερού για τους πάμφτωχους και διχασμένους Σομαλούς και συλλογής πληροφοριών για την εξάρθρωση του τζιχαντιστικού δίκτυου που απειλεί με βία και υποταγή όλον τον κόσμο

“Ο Βιμ Βέντερς τυχαίνει να είναι από τους ελάχιστους  Γερμανούς που συμπαθούν οι σύγχρονοι μορφωμένοι Έλληνες, μαζί με τους μεγάλους συνθέτες και φιλοσόφους του παρελθόντος. Ίσως από τους μοναδικούς εξ όσων βρίσκονται εν ζωή. Αγαπημένος των ρομαντικών Ελλήνων  κινηματογραφόφιλων εδώ και δεκαετίες, από τότε που κυκλοφόρησαν  τη δεκαετία του ’80 το Παρίσι Τέξας και τα Φτερά του Έρωτα, ο Βιμ Βέντερς πάντα συνδύαζε τον έρωτα, την ψυχανάλυση και την πολιτική θεώρηση των πραγμάτων.”

Αυτοί οι χαρακτήρες αντίθετων κόσμων διασυνδέονται ρομαντικά μέσα από  έναν αμοιβαίο παθιασμένο έρωτα που έζησαν μέσα σε λίγες μέρες σε ένα ξενοδοχείο των γαλλικών νορμανδικών ακτών, αλλά και «θεματικά» μέσα από την απομόνωση και την έντονη συνειδητοποίηση  που συνοδεύουν τις επιλογές ζωής ή και θανατηφόρας θυσίας στην επιδίωξη του κοινού καλού. Η Ντάνυ αν και από κύκλο της φιλελεύθερης οικολογίας, που δεν έχει βιώσει ως τη γνωριμία της με τον κατάσκοπο άλλο από συνευρέσεις μίας βραδιάς, συναρπάζεται από την επαφή της με τον στρατιωτικό ο οποία δεν στέκεται στην εμφάνισή της αλλά στη δοκιμασία του πνεύματός της, και τον ερωτεύεται παράφορα. Από την άλλη ο Τζέημς, από το συντηρητικό κύκλο των στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών της αυτοκρατορίας, είναι προσκολλημένος με μεταφυσικές αναζητήσεις, μέσω ανάγνωσης ποίησης, φιλοσοφίας και λογοτεχνίας. Έτσι αναπάντεχα συναρπάζεται με τις προεκτάσεις για την ανθρωπότητα της  οικολογικά σημαντικής έρευνας της Ντανιέλ, που την θεωρεί εξίσου σημαντική με το δικό του έργο  ανάσχεσης των θανατηφόρων συνεπειών της δίψας στην ανατολική Αφρική και του τζιχαντισμού, έστω αν τη θεωρεί ανόητη που δεν κατανοεί πως τα πρωτοσέλιδα των βομβών είναι αυτό που κυριαρχεί στον κόσμο τους. Παρ’ όλες τις αντιθέσεις τους, ο έρωτάς του Τζέημς για την Ντάνυ είναι τόσο ισχυρός που είναι το μόνο που του δίνει το ηθικό σθένος να συνεχίσει να ζει στις φρικτές συνθήκες κράτησης και βασανισμού του από τους τζιχαντιστές της Αλ Κάϊντα της Σομαλίας.

 Ο σύνδεσμος των δύο χαρακτήρων και η προσφυγή στην ερωτική εξιδανίκευση του άλλου, κι ας μην καταλήγει σε χολυγουντιανό χάπυ έντ, παρά σε  «ηρωικό και πένθιμο» τέλος,  δίνει την ελπίδα ότι, μέσω της αλληλοκατανόησης της σημασίας των εθνικών και γεω-στρατηγικών ζητημάτων  αντιμετώπισης του τζιχαντισμού από την Αριστερά και την Πολιτική Οικολογία από τη μία, και των σημασιών της ανθρώπινης αλληλεγγύης, της αειφορίας και της προστασίας του περιβάλλοντος από τη μεριά της Δεξιάς και του Πατριωτισμού από την άλλη,  μπορούμε τελικά να δούμε φως στη συνέχεια του πολιτισμού, της ελευθερίας, της αλληλλεγγύης και των συλλογικών μας ταυτοτήτων.